3/28/2024
Today from Hiiraan Online:  _
Wararka Maanta- Sabti, Dec 15, 2012
PROF. AXMED I. SAMATAR: "Soomaaliya waxaa u billaabatay Rajo cusub oo ay kaga baxayso Fowdada iyo Colaadaha"
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Prof. Axmed Ismaaciil Samatar oo ka mid ahaa murashaxiintii u tartamay xilka madaxnimo ee Soomaaliya, haatanna ah mudane ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya ayaa sheegay in Soomaaliya uu u billowday xilli cusub oo ay kaga baxayso fowdada.

Mudane Samatar wuxuu sheegay in doorashada madaxweynaha cusub ee Somalia ay u horseedayso dalka inuu ka baxo muddo dheer oo uu colaado kusoo jiray uuna u gudbo in dib loo dhiso dalka, sidoo kalena lasoo celiyo dhaqaalihii oo muddo hore lumay.

"Isagu [Xasan Sheekh] waa nin daneynaya dalka," ayuu yiri Prof. Samatar oo ah guddoomiyaha dhinaca siyaasadda ee xisbiga Hiil-Qaran oo ka mid ah xisbiyadii ku tartamay doorashadii madaxnimo ee Muqdisho ka dhacay bishii Sepmeter ee lasoo dhaafay. "Hoggaamintiisa waxay Soomaaliya u horseedaysaa mustaqbal ifaya oo ah mid ay Soomaaliya dib ugu dhalanayso."

Soomaaliya waxay muddo sannado ah la daalaa-dhacaysay dagaallo sokeeye oo ay dad badan naftooda ku waayeen, waxaana doorashadii ka dhacday Muqdisho ay noqonaysaa tii labaad oo si xorriyad ah uga dhacda caasimadda muddo 42-sano laga joogo.

"Dalkeennu wuxuu noqonayaa halkii ugu horreysay oo ka tirsan Qaaradda Afrika, gaar ahaan dalalka ka hooseeya saxaaraha oo ay ka dhacdo doorasho xor ah oo murashaxiin laga guuleystay uu ku ogolaaday in looga adkaaday doorashada, isla markaana qira in in doorashadu ay ku dhacday si xor ah," ayuu yiri Prof. Samatar.

Sidoo kale, xildhibaanku wuxuu sheegay in Soomaaliya ay u tahay doorashadan oo kale markii labaad, iyadoo 1967-kii ay Soomaaliya noqotay dalkii ugu horreeyay ee ka hooseeya saxaaraha Afrika oo ay ka dhacday doorasho lagu adkaaday oo labadii murashax ee tartamayay ay ogolaadeen.

Dowladda cusub ee Soomaaliya ayaa noqonaysa tii afaraad oo dalka soo marta, iyadoo ay ka horreeyeen dowladdii uu hoggaaminayay marxuum Aadan Cabdulle Cismaan (Aadan Cadde), marxuum C/rashiid Cali Sharma'arke oo labaduba ahaa kuwo rayid ah iyo dowladdii uu hoggaaminaya marxuum Maxamed Siyaad Barre oo ku qabsaday xukunka awood milateri.

"Ma jiro dowlad Afrikaan ah oo xorriyadeeda qaadatay sannadkii 1960-kii oo ay ku dhacday mid la mid ah dhibaatada ku dhacday Soomaaliya," ayuu yiri Samatar oo intaas ku daray: "Soomaaliya waxaa u billaabatay rajo cusub oo ay kaga baxayso Fowdada."

Prof. Samatar wuxuu sheegay in 15 sano ka hor aan la qiyaasi karin mustaqbalka Soomaaliya, balse ay xaaladdu hadda si aad ah uga duwan tahay xilligaas, wuxuuna sheegay in Soomaaliya ay hadda ka muuqdaan rajooyin cad-cad oo muujinaya inay ka bixi karto colaadihii muddada soo socday.

Ugu dambeyn Prof. Samatar wuxuu sidoo kale sheegay in kooxaha Islaamiyiinta ah ay isku dayeen inay burburiyaan dhaqanka Soomaalida, sido kalena hoggaamiyeyaashii kooxaha ayuu ku eedeeyay inay afduubeen fursadihii Soomaaliya soo maray iyagoo eeganaya danahooda gaarka ah, balse labada dhinacba ay iyagu burbureen.

Maxamed Xaaji Xuseen, Hiiraan Online
[email protected]
Muqdisho, Soomaaliya












Click here
12/15/2012 1:32 PM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL)- Labo kamid ah shaqaalaha markabka MV Iceberg-1 oo lagu haysto xeebaha degmada Garacad ee gobolka Mudug ayaa lagu soo waramayaa in ay geeriyoodeen, islamarkaana ay sadex kale dhaawacmeen, kaddib markii ay israsaaseeyeen kooxda burcad-badeeda ah ee markabka haysata iyo ciidamada badda Puntland oo iyagu maalmihii u danbeeyey markabka ku hareereysnaa, dhowr mar oo ay isku dayeen inay soo furtaanna ay u suurta geli weyday.

12/15/2012 8:15 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Wafdi ka socda hay’addaha samafalka QM ayaa maanta gaaray magaalada Baladweyne ee xarunta gobolka Hiiraan halkaasoo ay kulamo kula qaateen mas’uuliyiinta maamulka gobolka Hiiraan iyo saraakiisha AMISOM.

12/15/2012 7:03 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Xildhibaannada baarlamaanka Soomaaliya ayaa maanta cod aqlabiyad ah ku ansixiyay 15 guddi-hoosaad ee baarlamaanka kuwaasoo howshoodu noqon doonto la xisaabtanka hay'adaha kala duwan ee dowladda Soomaaliya ay ka kooban tahay.

12/15/2012 6:39 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Iskahorimaad ay saraakiisha dowladda ee ku sugan gobolka Gedo guulo ka sheegteen ayaa maanta ka dhacay duleedka degmada Garbahaare ee xarunta gobolka Gedo, iyadoo halkaas uu booqasho ku joogo wasiirka gaashaandhigga Soomaaiya iyo saraakiil uu hoggaaminayo.

12/15/2012 6:18 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Xarakada Al-shabaab oo dagaal kula jirta dowladda Soomaaliya iyo ciidamada gacanta siinaya ayaa sheegatay mas'uuliyadda weerar loo adeegsaday baabuur waxyaabaha qarxa laga soo buuxiyay oo shalay ka dhacday waddada Maka Al-Mukarama ee magaalada Muqdisho.

12/15/2012 5:58 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Dadweynaha dalka Masar ayaa saakay oo Sabti ah billaabay inay u codeeyaan dastuurka cusub ee uu dalkaas yeelanayo, iyadoo ay muuqato kala qaybsanaa dhinaca siyaasadda ah oo weli taagan.

12/15/2012 4:18 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Wasiirka gaashaandhigga Soomaaliya, C/xakiin Maxamuud Xaaji Fiqi iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray degmada Gabahaarey ee xarunta gobolka Gedo, halkaasoo si weyn loogu soo dhaweeyay

12/15/2012 2:47 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Dowladda Kenya ayaa shaaca ka qaadday inay joojinayso diiwaan-gelinta qoxootiga Soomaalida, iyadoo sidoo kale sheegtay inay dib ugu celinayso Soomaaliya qoxootiga fara badan ee dalkeeda ku nool.

12/15/2012 2:44 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Kooxo Baastoolado ku hubeysan oo aan la aqoon ayaa xalay toogasho ku dilay ganacsade caan ah oo siweyn looga yaqaannay magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubada Hoose.

12/15/2012 2:28 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Nin hubeysan ayaa ku toogtay 26-qof oo ay ku jireen 20 cunug oo arday ahaa iyo lix macallimiintii iskuulka ahaa kaddib markii uu weerar ku qaaday iskuulka hoose ee Sandy Hook oo ku yaalla magaalada Newtown ee gobolka Connecticut Jimcihii shalay.

12/15/2012 1:51 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Ciidamada dowladda Soomaaliya ee ku sugan gobolka Bay oo gacan ka helaya kuwa Itoobiya ayaa si nabadgalyo ah kula wareegay degmada Ufuroow, taasoo noqonaysa degmadii afaraad oo ciidamada dowladda iyo kuwa Itoobiya ay kaga sugan yihiin gobolkaas.

12/15/2012 1:49 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Gudoomiyaha maxkamada Gobolka Awdal, Cabdiraxmaan Geeddi Barre ayaa si rasmiya xilkii xildhibaanimo ugu dhaariyay 20 xildhibaan ee cusub ee degmada Boorama ee caasimada Gobolka Awdal, waxaana ka maqnaa hal xildhibaan oo hawl magaalada kaga maqan.

12/15/2012 1:44 AM EST
Sabti, December 15, 2012 (HOL) — Shirkii 7aad ee waddamada ku bahoobay badbaadada deegaanka Badda, maamulidda iyo horumarinta badda iyo degaanka xeebaha ee Galbeedka Badweynta Hindia ama loo yaqaano Nairobi convention for the protection, Management and development of the marine and coastal environment of the Western Indian Ocean, ayaa 14 December 2012 ku soo gabagaboobay Magaalada Moputa ee dalka Mozambique.